RUST ROEST, BEWEGEN VALT HOUDT JE RECHT …
Voorafgaand: wat is vallen?
Een val is een onverwachte gebeurtenis waarbij de betrokkene op een lager gelegen niveau terecht komt, ongeacht oorzaak, impact en gevolgen hiervan. Men spreekt ook van een valincident.
Naarmate de kwetsbaarheid van de betrokkene toeneemt, zijn mobiliteit en weerbaarheid afneemt, stijgt het risico op vallen.
Vallen is bij uitstek een multifactorieel bepaalde problematiek. Naast conditionele factoren (het minder regelmatig bewegen) kunnen lichamelijke factoren (bijvoorbeeld verminderde visus, verminderde aandacht (delier?), verminderde cognitie), en medicatie een belangrijke rol spelen bij valincidenten. Ook de omgeving heeft een invloed. Denk bv. aan het (niet met de betrokkene afgestemde) gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen, aan het impact van architectuur (slechte nachtverlichting van de slaapkamer of andere toegankelijke ruimten), hindernissen die het gewone wandelen bemoeilijken (tapijten, meubilair dat vrije doorgang beperkt), …
Omdat bewoners van woonzorgcentra veelal kwetsbaar zijn, zijn de gevolgen van een val vaak ernstiger dan bij jongeren of volwassenen: pijn, ernstige kwetsuren en breuken zijn reële risico’s. Vaak zijn ze langdurig of permanent invaliderend (bijvoorbeeld door beperking van de mobiliteit). Daarnaast kunnen ze ook een aanzienlijk impact hebben op het psychisch welbevinden van de betrokkene. Niet zelden ziet men na een ernstiger valincident een angst om opnieuw te vallen en om te bewegen ontstaan, die op zich immobiliserend kan zijn.
Er is een duidelijk verband met andere aspecten van de zorg voor kwetsbare ouderen: medicatiegebruik, conditie (denk aan mobiliteit maar ook aan voeding en vocht), gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen.
In de woonzorgcentra van zorgGroep antwerpen staat het welbevinden van elke bewoner centraal; we willen elke bewoner in de mate van het mogelijke laten genieten van de grootst mogelijke vrijheid, en hem/haar ondersteunen om kwaliteitsvol te leven en verrijkende ervaringen op te doen.
Een veilige woonomgeving is daarvoor van groot belang. Geen enkele leefomgeving is echter volledig veilig; steeds blijven er risico’s bestaan, en bestaat de kans te vallen. We willen het vallen van onze bewoners zo veel mogelijk vermijden, en hen maximaal behoeden voor ernstige en/of blijvende gevolgen van een val. En we gaan daarvoor samen op zoek naar een mooi compromis tussen enerzijds vrijheidsbevordering en anderzijds risicobeheersing. Nooit zullen we bijvoorbeeld ter voorkomen van vallen vrijheidsbeperkende maatregelen instellen die niet zijn vooraf zijn afgestemd met de bewoner en diens naasten.
Valpreventie berust bij ons op het creëren van een veilige omgeving (voldoende licht, geen hindernissen en obstakels, … ), het stimuleren van voldoende beweging en het vermijden van onnodige risico’s wat vallen betreft (bv door screenen van medicatie op impact op vallen, door het inzetten van de juiste loopondersteuningsmaterialen, … ). Ons doel is dat bewoners maximaal bewegen, en dat er zo weinig mogelijk valincidenten zijn, met zo min mogelijk ernstige gevolgen.
We observeren en onderzoeken de mogelijkheden van bewoners en de aanwezige risicofactoren; we zorgen voor een professionele en effectieve aanpak daarvan. En dat is maatwerk voor elke bewoner.
In trialoog bespreken we telkens wanneer nodig de toestand van de bewoner en de risico’s rond vallen die daaraan zijn verbonden. Samen bepalen we dan hoe daarmee wordt omgegaan, en welke maatregelen worden genomen.
We motiveren de bewoner om zoveel mogelijk te bewegen binnen diens mogelijkheden , en sensibiliseren rond actief en veilig bewegen. Dit alles is bij ons een opdracht van heel het multidisciplinaire team. Samen met de bewoner zelf en diens naasten draagt élke medewerker bij aan veel, aangenaam en veilig bewegen…
online inspiratiebronnen:
- Vlaams expertisecentrum valpreventie: https://www.valpreventie.be
- Richtlijn Valpreventie in de Woonzorgcentra (Vlaams expertisecentrum Valpreventie):
https://www.valpreventie.be/richtlijn-woonzorgcentra